Analogiczną do prywatnej fundacji instytucję stanowią trusty. Są one rozwiązaniem stosowanym w krajach common law, można je założyć np. na Wyspie Man, Malcie czy w Wielkiej Brytanii. Przez trusty należy rozumieć stosunek prawny, wywodzący się z systemu anglosaskiego, a kształtujący relacje pomiędzy trzema podmiotami: założycielem, jego powiernikiem oraz beneficjentem. Założyciel (settlor) jako właściciel aktywów, wnosi je do trustu, powierzając zarządzanie nimi powiernikowi (trustee) i czyniąc z niego – od momentu zawiązania stosunku prawnego – prawnego właściciela tych aktywów. Uprawnionymi do pożytków z tytułu działalności tej formy prawnej, na zasadach i warunkach określonych w umowie (trust deed), są wymienieni imiennie beneficjenci. W praktyce często dopuszcza się też istnienie nadzorcy (odpowiednika rady nadzorczej w spółkach), gdyż powiernik jako podmiot profesjonalny jest najczęściej spółką, w której zmieniają się władze, trust zaś jako rozwiązanie mające funkcjonować przez wiele lat powinien mieć dodatkowe zabezpieczenie interesów beneficjentów w postaci nadzorcy – kolegialnego ciała 3-4 osób osobiście znanych założycielowi i cieszących się jego zaufaniem. Dopuszczalne jest rozwiązanie, gdy założyciel jest jednocześnie beneficjentem.
Trust jest instytucją prawną, która nie doczekała się regulacji w polskim prawie cywilnym i podatkowym. Taki stan rzeczy wpływa na małą popularność tego rodzaju struktur w polskiej jurysdykcji podatkowej. To z kolei powoduje, że doczekały się one bardzo niewielu orzeczeń podatkowych. Zakładając, że przedstawiany stosunek prawny będzie jedynie zorganizowaną, wyodrębnioną w drodze czynności prawnej prawa (np.: brytyjskiego) masą majątkową bez zdolności (podmiotowości) prawnej, przeniesienie własności składników majątkowych na powiernika tytułem ustanowienia nie powinno rodzić konsekwencji podatkowych w Polsce. Inna kwalifikacja podatkowa będzie miała miejsce w przypadku, gdy trust przyjmie formę odrębnego podmiotu prawnego (z osobowością prawną lub bez niej). W takim przypadku własność składników majątkowych może być przeniesiona.
Choć przepisy prawa cywilnego i podatkowego w Polsce nie regulują odrębnie instytucji opisywanych przez nas stosunków, to w orzecznictwie podatkowym można dostrzec doktrynę, zgodnie z którą w takim przypadku po ich stronie nie powstaną skutki podatkowe.
Z uwagi na powyższe kontrowersje, brak przepisów podatkowych oraz małą ilość orzeczeń doradzamy, aby trust uzyskał przed otrzymaniem składników majątkowych interpretację indywidualną przepisów podatkowych prawa polskiego. W sytuacji, gdy spółka zależna od trustu lub on sam dokona wpłaty gotówkowej (tj. bez tytułu prawnego) przez trust lub spółki zależne od siebie na konta beneficjentów (rezydentów w Polsce) prowadzone przez instytucje finansowe w Polsce oraz za granicą, po stronie beneficjenta powstanie przychód ze świadczenia nieodpłatnego, który powiększy jego przychody opodatkowane skalą podatkową (18%, 32%).
W kontekście przepisów prawa o wymianie informacji podatkowych, dyrektywy odsetkowej oraz prawa dewizowego istnieje duże prawdopodobieństwo wykrycia takich przychodów przez organy podatkowe w Polsce, nawet jeśli nie zostaną zadeklarowane. Przy odpowiednim ułożeniu stosunków prawnych możliwe jest zastosowanie zwolnienia z podatku dochodowego dla członków najbliższej rodziny, świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Możliwość zwolnienia należałoby potwierdzić w drodze indywidualnej interpretacji podatkowej.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani założeniem trustu, prosimy o kontakt z naszą firmą – e-mail: yours@yoursfamilyoffice.pl, telefon: 22 625 06 98