Zostawiając majątek potomnym, chcemy, aby stanowił on dla nich wsparcie, kiedy już nas nie będzie, a nie problem, który będzie wymagał wielomiesięcznych procedur oraz niezliczonych kosztów. Pewne rzeczy łatwiej jest zorganizować wówczas, kiedy jeszcze chodzimy po tym świecie, więc może warto zrobić to od razu.
Jakie prawo spadkowe będzie obowiązywać w przypadku śmierci?
Poczynając od pytania „jakie prawo spadkowe będzie obowiązywać w przypadku śmierci właściciela?”, a kończąc na mniej lub bardziej skomplikowanych procedurach wiążących się z praktycznym objęciem spadku przez rodzinę inwestora, musimy przeanalizować powyższe kwestie w przypadku posiadania majątku poza granicami Polski. Szczególną uwagę sprawom sukcesji należy poświęcić w przypadku struktur holdingowych, w których nie rzadko zakumulowany jest majątek całej rodziny, i który w zamyśle ma służyć właśnie przyszłym pokoleniom.
Co do zasady, w przypadku śmierci obywatela polskiego właściwe jest prawo ojczyste z chwili jego śmierci. Spadkobierca może jednak wskazać np. w testamencie jako właściwe w kwestiach spadkowych swoje prawo ojczyste, prawo miejsca zamieszkania albo prawo miejsca swojego zwykłego pobytu z chwili dokonania tej czynności lub z chwili swojej śmierci. (art. 64 Prawo Prywatne Międzynarodowe Dz. U. 2011.80.432). W przypadku, gdy polski obywatel posiada majątek za granicami Polski, powinien brać pod uwagę, że w chwili jego śmierci majątek ten może podlegać procedurom spadkobrania podlegającym zagranicznym porządkom prawnym. Dotyczy to np. nieruchomości, których położenie praktycznie przesądza o porządku prawnym stosowanym do przejścia jej własności na spadkobierców.
Udziały w spółce na Cyprze
W ostatniej dekadzie najczęściej wykorzystywaną spółką w planowaniu podatkowym lub w ochronie majątku była spółka typu company limited by shares zarejestrowana na Cyprze. To na jej przykładzie chciałabym przeprowadzić poniższą analizę związaną z ryzykami prawa spadkowego, jakie należałoby zminimalizować w chwili zakładania takiej spółki.
Jeżeli spadkodawca jest obywatelem polskim i posiada rezydencję na Cyprze, to sukcesja podlega cypryjskiemu prawu spadkowemu (art. 5 Cyprus Wills and Succession Law Cap. 195). Zasada ta będzie miała zastosowanie do spraw spadkowych odnoszących się do majątku posiadanego na Cyprze, w tym udziałów spółek cypryjskich, bez względu na inne zastrzeżenie sporządzone przez spadkodawcę w testamencie.
dr Anna Maria Panasiuk, adwokat, założycielka Grupy YOURS